Pickleball đang bùng nổ. Ra công viên, vào sân chung cư hay đến các trung tâm thể thao, đâu đâu cũng nghe tiếng bóng nhựa “pock, pock” vui tai. Môn thể thao này có một “ma lực” kỳ lạ: dễ chơi, dễ tiếp cận, cầm vợt 15 phút là biết đánh. Chính vì sự “dễ dãi” ban đầu ấy mà rất nhiều người mới (newbie) đã vô tình rơi vào một cái bẫy ngọt ngào.
Bạn ra sân với tâm thế “chơi cho vui”, “ra mồ hôi là chính”. Nhưng rồi, sau vài tháng, bạn bắt đầu thấy những cơn đau nhói ở khuỷu tay, những lần lật cổ chân đau điếng, hay cảm giác thất vọng tràn trề khi mãi dậm chân tại chỗ trong khi bạn bè cùng chơi đã lên trình vùn vụt.
Bài viết này không dạy bạn cách đập bóng (smash) sấm sét để lòe đối thủ. Bài viết này dành tặng bạn 5 nguyên tắc xương máu để xây dựng một nền móng vững chắc. Để bạn không chỉ chơi hay, mà còn chơi khỏe, chơi an toàn và tận hưởng niềm vui này bền bỉ theo năm tháng.
1. Đừng tiếc tiền cho Đôi Giày (Court Shoes) – “Bảo hiểm” cho đôi chân của bạn
Tôi thấy rất nhiều bạn ra sân với những bộ đồ thể thao hàng hiệu, trên tay cầm cây vợt carbon 4-5 triệu, nhưng dưới chân lại là… một đôi giày chạy bộ (Running shoes) đế xốp mềm.
Đây là sai lầm nguy hiểm nhất.
Tại sao giày chạy bộ là “kẻ thù” của Pickleball?
Giày chạy bộ được thiết kế để đẩy người về phía trước theo trục dọc. Đế của chúng thường cao, êm và mềm để giảm chấn cho gót chân. Nhưng Pickleball là môn thể thao của những bước di chuyển ngang (lateral movements), phanh gấp (stop) và xoay người liên tục.
Khi bạn mang một đôi giày đế cao và mềm để di chuyển ngang, trọng tâm cơ thể không vững, rất dễ dẫn đến tình trạng “lật sơ mi” (lật cổ chân). Một chấn thương cổ chân có thể khiến bạn treo vợt từ vài tuần đến vài tháng, chưa kể di chứng về sau.
Lời khuyên thiết thực
Hãy coi đôi giày là khoản đầu tư bắt buộc, quan trọng hơn cả cây vợt. Một cây vợt rẻ tiền chỉ làm bạn đánh bóng yếu đi, nhưng một đôi giày sai loại có thể đưa bạn vào bệnh viện.
- Hãy mua ngay một đôi giày chuyên dụng: Giày Tennis hoặc Giày Pickleball.
- Đặc điểm nhận dạng: Đế phẳng, cứng cáp, bề mặt đế bám sân tốt và hai bên hông giày được gia cố chắc chắn để hỗ trợ di chuyển ngang.
Đọc thêm: Bí Quyết Chọn Giày “Chuẩn Chỉnh” Cho Người Mới
2. Nguyên tắc vàng “Tập 1 – Chơi 1” (Drill vs. Game)
Tâm lý chung của newbie là thích “vào game” ngay. Cảm giác tính điểm, thắng thua mang lại sự hưng phấn (adrenaline) rất lớn. Ngược lại, việc đứng một chỗ tập dink (bỏ nhỏ) hay tập giao bóng thì thật nhàm chán.
Nhưng sự thật phũ phàng là: Nếu chỉ đánh set, bạn sẽ chỉ lặp lại lỗi sai của mình cho đến khi nó trở thành thói quen không thể sửa.
Tại sao bạn cần Drill (Tập bài lẻ)?
“Cơ bắp có trí nhớ” (Muscle Memory). Trong một set đấu căng thẳng, bạn chỉ phản xạ theo bản năng. Bạn không có thời gian để nghĩ về việc đặt chân thế nào, vung tay ra sao. Chỉ có những giờ phút tập Drill nhàm chán mới giúp não bộ và cơ bắp ghi nhớ kỹ thuật đúng.
Đầu tư cho thầy dạy – Đường tắt để lên trình
Nếu điều kiện tài chính cho phép, tôi khuyên bạn chân thành: Hãy thuê một huấn luyện viên (Coach) ngay từ những buổi đầu.
Tại sao ư? Vì “Bạn không biết những gì bạn không biết”.
- Một người thầy giỏi sẽ nhìn thấy những lỗi vi mô trong tư thế của bạn mà chính bạn không nhận ra.
- Họ giúp bạn chỉnh form chuẩn ngay từ đầu, tránh việc chơi sai 6 tháng rồi mới đi sửa (lúc này sửa cực khó).
- Họ thiết kế các bài Drill phù hợp với thể trạng và lối chơi của bạn, giúp bạn tiến bộ nhanh gấp 3-5 lần so với tự mày mò.
Công thức cho bạn: Hãy dành ít nhất 50% thời gian trên sân để tập luyện (với thầy hoặc với bạn tập) và 50% còn lại để thi đấu vui vẻ.
3. “Cánh tay không phải là tất cả” – Hãy dùng thân người để cứu lấy khuỷu tay
Bạn đã bao giờ nghe đến hội chứng “Tennis Elbow” (đau lồi cầu ngoài khuỷu tay) chưa? Đây là nỗi ám ảnh của dân văn phòng chơi thể thao dùng vợt, và nguyên nhân số 1 đến từ kỹ thuật sai: Lạm dụng cổ tay.
Lỗi “vẩy cổ tay” chết người
Nhiều newbie, đặc biệt là các bạn chơi cầu lông chuyển sang, thường có thói quen vẩy cổ tay để tạo lực hoặc tạo xoáy. Cổ tay là một khớp nhỏ và yếu, nó không được thiết kế để chịu lực va đập liên tục từ quả bóng nhựa cứng.
Kỹ thuật đúng: Đánh bằng cả cơ thể (Kinetic Chain)
Để vừa đánh bóng mạnh, vừa không đau tay, bạn cần sử dụng chuỗi chuyển động của cơ thể:
- Lực bắt đầu từ chân đạp xuống mặt đất.
- Truyền qua hông khi bạn xoay eo.
- Đẩy lên vai và cánh tay chỉ đóng vai trò như “người dẫn đường”.
Hãy tưởng tượng cánh tay và vợt của bạn là một khối thống nhất (như một cánh cửa, bản lề nằm ở vai). Khi đánh, hãy xoay cả khối đó. Bóng sẽ đi “nặng” hơn, sâu hơn về cuối sân, và quan trọng nhất: tay bạn đánh cả buổi vẫn không thấy mỏi.
4. Nghệ thuật của sự “Thả lỏng” – Đừng biến sân bóng thành chiến trường
Hãy quan sát những người chơi giỏi (Pro). Trông họ di chuyển rất nhẹ nhàng, ung dung. Ngược lại, nhiều newbie trông như đang đánh vật: mặt đỏ gay, gân cổ nổi lên, tay bóp chặt cán vợt như muốn nghiền nát nó.
Gồng cứng (Tension) là kẻ thù của cảm giác bóng.
Tại sao phải thả lỏng?
Pickleball là môn chơi của sự tinh tế (Soft game). Để thực hiện cú Dink (bỏ nhỏ), Drop (thả nhỏ) hay Reset (hấp thụ lực), bạn cần một cổ tay mềm mại và thả lỏng.
- Nếu bạn cầm vợt quá chặt (điểm 9-10/10), khi bóng chạm vợt sẽ nảy ra rất mạnh, bay ra ngoài sân hoặc nảy cao cho đối thủ đập.
- Nếu bạn thả lỏng (điểm 3-4/10), cây vợt sẽ hấp thụ lực của quả bóng, giúp bạn kiểm soát điểm rơi theo ý muốn.
Lời khuyên: Hãy hít thở sâu giữa các pha bóng. Hãy tự nhắc nhở mình nới lỏng tay cầm vợt. Chơi Pickleball là để tận hưởng nhịp điệu, không phải cuộc thi vật tay.
5. Đừng quên “Bộ máy” bên dưới – Khởi động kỹ phần thân dưới
Khi ra sân, tôi thấy 90% mọi người chỉ khởi động bằng cách… xoay cánh tay và vặn mình vài cái. Nhưng sự thật là: Pickleball là môn chơi bằng chân.
Bạn phải cúi thấp (Squat) khi dink bóng. Bạn phải bước sải dài (Lunges) khi cứu bóng. Bạn phải di chuyển ngang liên tục. Phần thân dưới (Gối, Cổ chân, Cơ háng) mới là nơi chịu tải trọng lớn nhất và dễ chấn thương nhất (đứt dây chằng, rách sụn chêm).
Quy trình khởi động “bắt buộc”:
Đừng bao giờ cầm vợt vào sân nếu chưa dành đủ 5-10 phút làm nóng cơ thể, đặc biệt là phần chân:
- Xoay kỹ khớp gối, cổ chân.
- Ép dẻo cơ háng (rất quan trọng để cứu bóng 2 biên).
- Chạy bước nhỏ tại chỗ, chạy nâng cao đùi.
- Thực hiện các bước di chuyển ngang (Side steps) dọc theo vạch cuối sân.
Khi cơ thể đã nóng, các khớp đã được bôi trơn, bạn sẽ thấy mình nhanh nhẹn hơn hẳn và giảm thiểu tối đa rủi ro chấn thương.
Lời kết
Pickleball là một hành trình dài. Đừng để sự nôn nóng nhất thời hay những chấn thương không đáng có làm gián đoạn niềm đam mê của bạn.
Hãy nhớ: Kỹ thuật cao siêu có thể học sau, nhưng tư duy bảo vệ cơ thể và tập luyện khoa học phải có ngay từ đầu. Chúc bạn luôn tìm thấy niềm vui trong mỗi cú chạm bóng và giữ được sự dẻo dai để chơi môn thể thao tuyệt vời này thêm 10, 20 năm nữa!
Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ ngay cho đồng đội (partner) của bạn nhé!
Nếu bạn cần mua Vợt Pickleball, hãy tham khảo danh sách vợt Trung Active Shop có nhé!